Μπουσουλώντας εκτός…“θέματος”
Είχα διαβάσει κάποτε πως στα μωρά, πριν ακόμη περπατήσουν, έρχεται πάντα η στιγμή εκείνη που συνειδητοποιούν ότι αν συνεχίσουν να μπουσουλούν προς μια κατεύθυνση τότε θα μπορούν να απομακρύνονται στο διηνεκές και να ανακαλύπτουν συνεχώς καινούργια, ενδιαφέροντα πράγματα. Λέγεται πως πρόκειται για την παρθενική μας επαφή με την έννοια του ατέλειωτου χώρου η οποία μας συνοδεύει μετά σε όλη μας τη ζωή.
Κι αυτή η πρώτη εμπειρία αμφισβήτησης των ορίων είναι τόσο γλυκιά κι ελκυστική ώστε είμαστε διατεθειμένοι για χάρη της να εγκαταλείψουμε την προστασία, τη σιγουριά και τη σοφία της μητρικής αγκαλιάς.
Οι πρώτες τιμωρίες μας συνήθως έρχονταν από τέτοιες εμπειρίες. “Γιατί απομακρύνθηκες και δεν άκουγες που σου φώναζα;”, “Γιατί άργησες να επιστρέψεις;”, “Γιατί πήγες εκεί που σου είχα πει να μην πας;” κλπ
Μαθαίνουμε έτσι πως όποιος περάσει τα όρια, έστω και προσωρινά, δεν απειλείται μόνο από τους άγνωστους κινδύνους που παραμονεύουν εκεί έξω αλλά και από τις επιπτώσεις που θα έχει όταν επιστρέψει. Και οι τιμωρίες είναι σχεδόν πάντα παραδειγματικές για να μην τολμήσει ποτέ ξανά ούτε ο ίδιος ούτε κανένας άλλος να βγει από τα προκαθορισμένα όρια.
Προσπαθώντας τελικά να αποτυπώσω τις σκέψεις μου για την πρώτη εμπειρία αμφισβήτησης των ορίων κατέληξα να μιλώ για μια παραλλαγή του σπηλαίου του Πλάτωνα.
Οι ανεξέλεγκτοι συνειρμοί μου εξακολουθούν να είναι η κύρια αιτία που συχνά δυσκολεύομαι να παραμείνω στα όρια μιας συγκροτημένης σκέψης. Καθόλου τυχαίο που στα τετράδια των εκθέσεων μου, σε όλη τη διάρκεια της μαθητικής μου ζωής, το σχόλιο των δασκάλων μου ήταν πάντα το ίδιο.“Πολύ καλή προσπάθεια αλλά είσαι εκτός θέματος !”
Βασίλης Βασιλειάδης
8/2019
Εικόνα : ‘ Ο Μύθος του σπηλαίου’ , Αντώνιος Φίκος , τοιχογραφία Μπιενάλε Λάρνακας 2018
Crawling off… “topic”
I once read there comes a moment for babies, before they can walk, when they realize that if they keep crawling on, they will be able to draw away forever, to keep discovering new, interesting things. They say this is our inaugural contact with the concept of limitless space which stays with us for the rest of our lives.
In fact, so sweet and attractive is this first experience of challenging the limits that, for its sake, we are willing to abandon the protection, surety and wisdom of the maternal embrace.
Our first punishments usually derive from similar experiences: “Why did you go so far that you couldn’t hear me calling?” “Why did you come back late?” “Why did you go there where I had specifically told you not to go?” etc.
This is how we find out that those who cross the limits, albeit temporarily, are not only threatened by unknown dangers lurking out there but also by the consequences they will have to pay once they’re back. Almost always, the punishment is exemplary so that neither the perpetrator nor anyone else should ever again dare cross the designated limits.
My initial intention was to ponder on the first time one challenges the limits, and I ended up discussing a variation on Plato’s Cave.
My uncontrolled connotations are still the main reason why I often have trouble keeping within the boundaries of a coherent thought. It’s no accident that throughout my entire school life, the teachers’ comment on my exercise books had been persistently the same: “Nice effort, but you’re off topic!”
Vassilis Vassiliades
8/2019
Visual : ‘Myth of the Cave’ , Antonios Fikos , Mural , Larnaca Biennale 2018