Η μαγεία της υπέρβασης
Όταν τα πράγματα δεν ορίζονται, ενίοτε στο όνομα μιας ελευθερίας ή ενός αναφαίρετου δικαιώματος για αυτοπροσδιορισμό, καταλήγουν να ερμηνεύονται. Η ερμηνεία αυτή κινδυνεύει να γίνεται πάντα με ένα υποκειμενικό τρόπο και συνήθως ανάλογα με το τί βολεύει σε κάθε περίπτωση. Δημιουργείται έτσι ένα παράδοξο όπου το όριο μετατρέπεται σε ελευθερία ενώ η άρνηση της ύπαρξη των ορίων καταλήγει να εγκλωβίσει τους ανθρώπους στην τυραννία ενός ανεξέλεγκτου ερμηνευτισμού.
Στην ουσία, εκείνο που μας κάνει πραγματικά ελεύθερους είναι η συνειδητοποίηση ότι εμείς και οι ιδέες μας μπορούμε να υπάρχουμε μόνο μέχρι το σημείο όπου δεν ξεπερνούμε τα όρια μιας άλλης ιδέας, μιας άλλης οντότητας. Και αυτό δεν είναι περιορισμός, αλλά μια αναγκαία ταξινόμηση των πραγμάτων προκειμένου να εξασφαλιστεί η απαραίτητη ισορροπία που θα επιτρέψει σε ένα σύστημα όπως είναι η κοινωνία, να λειτουργήσει αρμονικά.
Υπάρχουν όμως κάποιες περιπτώσεις όπου τα όρια υπερκαλύπτονται, εισχωρούν δηλαδή το ένα μέσα στο άλλο. Πρόκειται για ένα είδος υπέρβασης με προϋποθέσεις που δεν πρέπει να αποτελεί αυτοσκοπό. Οφείλει να γίνεται χωρίς επιτήδευση, συνειδητά, υπεύθυνα, με μέτρο στη χρήση και στη διάρκεια, αλλιώς πέφτουμε στην αυθαιρεσία. Το σούρουπο και η αυγή, η άνοιξη και το φθινόπωρο, ο έρωτας, η τέχνη, η προσευχή, η απειλή του θανάτου είναι καταστάσεις προσωρινής, αμοιβαίας υπέρβασης των ορίων. Μικρές, καθημερινές στιγμές μαγείας τις οποίες δικαιούνται όλοι αλλά δυστυχώς, συχνά τις αξίζουν λίγοι.
Βασίλης Βασιλειάδης
Οκτώβριος 2020
Εικόνα: Γεωργία Καράμπελου, Ελλάδα ”Footprint I-X”, μελάνι σε χαρτί , δέκα σχέδια, 30x22cm το ένα, Μπιενάλε Λάρνακας 2018
The magic of transcendence
When things resist definition, pursued either in the name of some kind of liberty or an inalienable right to self-definition, they lend themselves to interpretation. This interpretative process is invariably prone to subjectivity, usually adjusted to what is most convenient at a time. Therefore, a paradox is born wherein limits are transformed to freedom, even as denying the existence of limits degenerates into a state of people held in captivity by the tyranny of unchecked hermeneutics.
In essence, what makes us truly free is the realization that we and our ideas can only exist insofar as we do not impinge upon the limits of another idea, of some other entity. This is not limitation per se, but a required delimitation of things that could ensure the necessary balance to enable a given system like society to operate in harmony.
However, there are cases where limits overlap in the sense that they run into one another. This is a kind of conditioned transcendence that cannot be autotelic. It should take shape unaffectedly, consciously, responsibly, with moderate use and duration to keep from being reduced to arbitrariness. Dusk and dawn, spring and autumn, desire, art, prayer, looming death – they are all situations of a temporary, mutual transcendence of limits. They are brief, daily moments of magic we are all entitled to but, regrettably, only few among us are genuinely worthy of them.
Vassilis Vassiliades
October 2020
Visual : Georgia Karambelou Greece ”Footprint I-X” Ink on paper, ten drawings, 30x22cm each, Larnaca Biennale