ENG| GR
The theme for the Larnaca Biennale 2018 is “Container-Content”. I am very intrigued by the dynamics between these two roles, particularly their capacity to coexist in a dependence relation and at the same time alternate within an eternal vicious circle. It is a situation that pertains directly to the problem of defining space, and is therefore relevant at a time when spatial boundaries are being called into question as never before. At first thought, the content is always dependent on the container, without which it would be virtually impossible for it to exist. Still, very soon one realizes that as the content needs the container, so too the container needs the content just as much: without it, it would be empty, therefore useless. The apparently one-way relation becomes reciprocal.
Man himself is a vessel replete with imagination, thoughts, memories, connotations and feelings. Without the “human” vessel, none of these would have been able to exist. And yet, a man deprived of the properties that make up his content would by extension be an empty man; so much so, that the characterization “human” would be called into question. Which one is worse? To not exist or to have no reason to exist? This is the tormenting and as yet unanswered question of a reciprocal relation that reads the same backwards as forwards like a palindrome.
But the paradox does not end here. By changing the spatial scale, container and content alternate roles. The drinking glass considers itself a container for water but it forgets that at the same time it too is the content of a larger container, namely the room. Water considers itself merely the content of the glass whilst ignoring that on a smaller scale it too is a container for all the elements and ingredients included in its chemical composition. In other words, as space grows bigger, new and larger vessels are being created; and the deeper we immerse ourselves into the microcosm of space the more contents we discover. An apt analogy would be the Matryoshka, the Russian nesting doll, where each separate doll serves as content for the larger and as container for the smaller one.
Man’s defining phases, Birth, Eros and Death, go through this specific binary. Childbirth corresponds to a container-content relation, just like the subsequent relation between mother and child. Death, especially burial, behaves in exactly the same way. There is no burial ritual across any civilization through time that escapes the container-content relation. Body and soul; the casket; and, eventually, the tragic cavity of the grave. Between them, Eros. Two individuals holding each other in embrace alternate between the roles of container and content. So what is the world’s driving force other than one’s need to constantly become filled with the other?
There’s a poem by M. Ganas from the collection “The small ones” that keeps coming back to my mind – perhaps because I haven’t been able to find a more succinct and beautiful way to describe the amorous relation between container and content:
You are sleepless sea
on the globe of my palm.
You breathe and fill me up.
Vasillis Vasileiades, Curator , Biennale Larnaca 2018
———————————————————————————————————————————————–
Το θέμα της Μπιενάλε Λάρνακας 2018 είναι το “Δοχείο – Περιεχόμενο”. Θεωρώ πολύ ενδιαφέρουσα τη δυναμική ανάμεσα στους δύο αυτούς ρόλους ιδιαίτερα για την ιδιότητά τους να συνυπάρχουν σε μια σχέση εξάρτησης και την ίδια στιγμή να εναλλάσσονται σε ένα αέναο φαύλο κύκλο. Μια κατάσταση που έχει να κάνει άμεσα με το πρόβλημα του ορισμού του χώρου και επομένως επίκαιρη σε μια εποχή όπου τα όρια του χώρου αμφισβητούνται όσο ποτέ άλλοτε. Με μια πρώτη σκέψη το περιεχόμενο εξαρτάται πάντοτε από το δοχείο, χωρίς το οποίο δεν θα μπορούσε ουσιαστικά να υπάρξει. Αρκούν όμως μερικές στιγμές για να συλλογιστεί κανείς ότι όσο έχει ανάγκη το περιεχόμενο από το δοχείο, άλλο τόσο έχει ανάγκη και το δοχείο από το περιεχόμενο, αφού χωρίς αυτό θα ήταν κενό επομένως και άχρηστο. H φαινομενικά μονόδρομη σχέση γίνεται αμφίδρομη.
Ο ίδιος ο άνθρωπος είναι ένα δοχείο γεμάτο φαντασία, σκέψεις, αναμνήσεις, συνειρμούς και συναισθήματα. Χωρίς το “ανθρώπινο” δοχείο τίποτα απ’ όλ’ αυτά δεν θα μπορούσε να υπάρξει. Κι όμως, ένας άνθρωπος χωρίς αυτές τις ιδιότητες ως περιεχόμενό του, θα ήταν με τη σειρά του ένας κενός άνθρωπος σε βαθμό που θα ήταν αμφίβολο αν μπορούσε να ονομαστεί τελικά άνθρωπος. Ποιο από τα δύο είναι χειρότερο; Να μην υπάρχεις ή να μην έχεις λόγο να υπάρχεις; Ένα βασανιστικό και αναπάντητο ερώτημα μιας παλινδρομικής σχέσης που διαβάζεται μπρος και πίσω σαν καρκινική επιγραφή.
Και το παράδοξο δεν σταματάει εδώ. Αλλάζοντας την κλίμακα του χώρου, το δοχείο και το περιεχόμενο ανταλλάσσουν μεταξύ τους ρόλους. Το ποτήρι θεωρεί ότι είναι δοχείο για το νερό αλλά ξεχνά πως την ίδια στιγμή είναι κι εκείνο το ίδιο περιεχόμενο ενός μεγαλύτερου δοχείου που ονομάζεται δωμάτιο. Το νερό νομίζει πως είναι απλά το περιεχόμενο του ποτηριού αγνοώντας πως σε μια μικρότερη κλίμακα, είναι κι αυτό ένα δοχείο για όλα εκείνα τα στοιχεία και τα συστατικά που περιλαμβάνει η χημική του σύσταση. Με άλλα λόγια, όσο ο χώρος μεγαλώνει δημιουργεί καινούργια μεγαλύτερα δοχεία, κι όσο βυθιζόμαστε στο μικρόκοσμο του χώρου τόσο ανακαλύπτουμε περισσότερα περιεχόμενα. Σαν εκείνες τις Ρωσικές κούκλες τις μπαμπούσκες όπου η καθεμιά τους είναι περιεχόμενο για τη μεγαλύτερη και δοχείο για τη μικρότερη.
Οι σημαντικότερες φάσεις της ζωής του ανθρώπου, η Γέννηση, ο Έρωτας και ο Θάνατος, περνούν μέσα από αυτό το δίπολο. Ο τοκετός είναι μια σχέση δοχείου περιεχομένου, όπως αργότερα και η σχέση Μητέρας – παιδιού. Ο θάνατος και ειδικότερα η ταφή, συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο. Καμία ταφική τελετουργία, σε όλους τους πολιτισμού διαχρονικά, δεν ξεφεύγει από τη σχέση δοχείου και περιεχομένου. Το σώμα και η ψυχή, το φέρετρο και τέλος η τραγική κοιλότητα του τάφου. Και ανάμεσά τους ο Έρωτας. Δυο άνθρωποι που αγκαλιάζονται, παίρνουν διαδοχικά το ρόλο του δοχείου και του περιεχομένου. Τι άλλο είναι τελικά αυτή η κινητήριος δύναμη του κόσμου παρά η ανάγκη να γεμίσει διαρκώς ο ένας από τον άλλο;
Επιστρέφει συνέχεια στο μυαλό μου εκείνο το ποίημα του Μ. Γκανά από την ποιητική του συλλογή “Τα μικρά” ίσως γιατί δεν έχω βρει πιο λιτό και όμορφο τρόπο που να περιγράφει καλύτερα την ερωτική σχέση δοχείου- περιεχομένου.
“Είσαι ακοίμητη θάλασσα
Στην υδρόγειο χούφτα μου.
Ανασαίνεις και με πλημμυρίζεις.”
Βασίλης Βασιλειάδης , Επιμελητής, Μπιενάλε Λάρνακας 2018